po polsku
Kategoria:
Polski
Zakres:
Antyk i Biblia
Tytu³:
Motywy biblijne w literaturze pó¼niejszych epok
Dodano:
1999.08.18
- Biblia, jako jedna z podstaw kultury europejskiej, stanowi zbiór tekstów, do których autorzy kolejnych epok odwo³uj± siê bardzo czêsto: ¶redniowiecze: wszelkie misteria tego okresu oparte s± na motywach biblijnych; "Bogurodzica", która stanowi równie¿ dokument historii naszego jêzyka oparta jest na motywie z Biblii: jest pro¶b± do Matki Boskiej; jest te¿ wiele odwo³añ do religijno¶ci wyp³ywaj±cej przecie¿ z Biblii: "Pie¶ñ o Rolandzie", a dok³adniej ca³y skomplikowany rytua³ ¶mierci; renesans: Kochanowski odwo³uje siê do Boga, jako wszechstwórcy w swoim "Czego chcesz od nas Panie" oraz w "Psa³terzu Dawidów" parafrazuje biblijne psalmy; w Baroku równie¿ pisano psalmy, a ze wzglêdu na religijn± sk³onno¶æ do pokuty za grzechy, rozpowszechni³y siê psalmy pokutne; w o¶wieceniu patrzono na Bibliê z punktu widzenia racjonalizmu (poznanie rozumowe, przez do¶wiadczenie), deizmu (Bóg stworzy³, ale dalej nie ma wp³ywu) oraz ateizmu (negacji istnienia Boga); natomiast sentymentalizm patrzy na Bibliê jako utwór przekazuj±cy niezmienne zasady etyczne, na których powinno byæ oparte ¿ycie ludzkie; wdziano w niej równie¿ obraz mentalno¶ci cz³owieka pierwotnego nieska¿onego cywilizacj±; romantyzm gruntownie zmienia pogl±d na Bibliê: pojawiaj± siê odwo³ania do mesjanizmu narodowego (III cz. "Dziadów" pokazuje obraz walki narodowowyzwoleñczej jako walkê dobra ze z³em, "Kordian"); pozytywizm jest kolejnym odej¶ciem od Biblii i koncentracji na racjonalizmie, ale odwo³ania s±: "Quo vadis" Sienkiewicza modernizm: biblia powraca, jednak pojawia siê koncentracja na z³u zawartemu w niej, co zwi±zane jest z poczuciem kryzysu i schy³kowo¶ci cywilizacji: motywy katastroficzne: "Dies Irae" Kasprowicza (prezentowany jest dzieñ s±du ostatecznego, a Bóg wystêpuje w roli bezlitosnego, który wymierza karê, choæ ona sam jest przyczyn± winy);
Autor: Nieznany
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plpajaa1981.pev.pl