po polsku
ROZDZIA£ IV
DWA OBLICZA IDEOLOGII MASOÑSKIEJ
"Masoneria spekulatywna
pocz±wszy od XVIII wieku jest podzielona miêdzy illuminizm i O¶wiecenie"1
Czy istnieje
jedna ideologia wspólna dla wszystkich obediencji masoñskich? Trzeba daæ odpowied¼
twierdz±c±: ich mnogo¶æ, ró¿norodno¶æ postaw i wyborów politycznych nie przeszkadza,
¿e spotykaj± siê na gruncie wspólnej ideologii.
"DUCH MASONERII JEST JEDEN"
Oto dwie wypowiedzi masonów na ten temat:
Odporno¶æ masonerii na dzia³anie
czasu, owo trwanie przez dwie¶cie lat niespokojnego ¿ywota, jest istotnie zjawiskiem
godnym uwagi, gdy chodzi o instytucjê, która nie pragnie opieraæ siê na kamieniu
wêgielnym Bo¿ego Objawienia. Tak d³uga przesz³o¶æ zak³ada istnienie doktryny
sta³ej i trwa³ej pod nalotem zmiennych interpretacji, jakie jej nadaj± kolejni
wyznawcy2.
1 Daniel Beresniak,
Juifs et francs-mafons, str. 33; tekst w pe³niejszy sposób zacytowany
dalej, str. 46.
2 G. Martin
(mason),
Manuel d'histoire de la franc-maconnerie, cytowane przez Leon'a
de Poncins
La franc-maconnerie contre la France, str. 12.
44
Mówi siê "masoneria",
masoni natomiast miêdzy sob± mówi±: "obediencje". Mówi± te¿ "Zakon"
("l'Ordre"). Uznaj± w ten sposób, ¿e jest wiele masonerii w ¶wiecie, ale
¿e duch masonerii jest jeden3.
"Doktryna trwa³a i sta³a", "duch masonerii jest jeden":
jak je scharakteryzowaæ?
JEDNA IDEOLOGIA O DWÓCH OBLICZACH - RACJONALIZM I OKULTYZM
Wykazali¶my masoñskie pochodzenie naczelnych zasad roku 1789, które
s± jedynie zastosowaniem w ¿yciu spo³ecznym i politycznym ideologii racjonalistycznej,
liberalnej, su-biektywistycznej, prowadz±cej do ubóstwienia cz³owieka.
Przytoczyli¶my równie¿ ¶wiadectwo rabina Toaffa na temat obecno¶ci
w masonerii
"tajnej doktryny filozoficznej i religijnej, przekazanej przez
gnostyków - ró¿okrzy¿owców w trakcie ich po³±czenia siê z wolnymi mularzami
w roku 1717"4; doktryny, która - wyja¶nia rabin - nie jest
niczym innym jak gnoz±.
W ten sposób zosta³o stwierdzone, ¿e ideologia wspólna dla wszystkich
masonów dzieli siê na dwie czê¶ci sk³adowe, jedn± g³oszon± otwarcie, drug± trzyman±
w tajemnicy, które mo¿na stre¶ciæ w dwóch s³owach:
racjonalizm i okultyzm.
S³ownictwo ró¿nicuje siê w zale¿no¶ci od autorów. Zamiast o okultyzmie
bêdzie czêsto mowa o gnozie, o "mistycyzmie", o iluminizmie.
Z racjonalizmem kojarz± siê idee liberalizmu (którego elementem jest
racjonalizm), subiektywizmu, kultu cz³owieka.
3 Guy Vinatrel (mason),
Communisme
et franc-maconnerie; cytowane przez Leon'a de Poncins,
Christianisme
et franc-maconnerie, str. 172.
4 Patrz wy¿ej,
str. 25.
45
Parê cytatów pozwoli lepiej uwydatniæ równoczesn± obecno¶æ racjonalizmu
i okultyzmu, jako istotnych elementów ideologii masoñskiej:
Z tego, co wy¿ej powiedziano5,
mo¿na ³atwo wywnioskowaæ o istnieniu w masonerii dwóch temperamentów, dwóch
nurtów, które zdaj± siê byæ sprzeczne, a s± jedynie komplementarne, mianowicie:
racjonalistów i iluminatów.
Tym, co ich ³±czy i spaja,
jest obrzêdowo¶æ.
Szeroka interpretacja obrzêdowo¶ci
rozci±ga siê od mglistego symbolizmu racjonalistycznego (wspomnienie, upamiêtnienie
wa¿nych wydarzeñ) a¿ do najbardziej rozwi±z³ych, magicznych i psychicznych
form wyrazu6.
Lo¿e martynistyczne zabarwione
by³y swoistym mistycyzmem, podczas gdy inne obediencje masoñskie by³y raczej
racjonalistyczne, co pozwala nam stwierdziæ, i¿ tajne zwi±zki odzwierciedli³y
dwie strony ¿ydowskiego ducha: tj. praktyczny racjonalizm i panteizm, ten panteizm,
który jako metafizyczne odbicie wiary w jednego Boga przeradza siê w teurgiê7
kabalistyczn± 8.
Masoneria spekulatywna pocz±wszy
od XVIII wieku, podzielona miêdzy iluminizm (z takimi jego sk³adnikami jak:
ezoteryzm, hermetyzm, okultyzm) i O¶wiecenie (racjonalizm, empiryzm, materializm),
uwzglêdnia wszystkie ideologie, lecz w ich odmianach na ogó³ bardziej dynamicznych.
5 Autor mówi
w³a¶nie o miejscu, jakie w masonerii zajmuje wiedza okultystyczna.
6 Jean Marques-Riviere,
La trahison spirituelle de la franc-maconnerie, str. 228. Jean Marques-Riviere
(urodzony w 1903 roku) jest dawnym masonem, który zerwa³ z masoneri± w 1931
roku i odt±d ujawnia³ jej machinacje. Wg ¶wiadectwa Leona de Poncins
(Christianisme
et franc-maconnerie, str. 52)
"wniós³ on cenne informacje o tym, co dzieje
siê w samym wnêtrzu ló¿ masoñskich".
7 Wed³ug
Robert'a,
teurgia jest to
"magia odwo³uj±ca siê do bóstw niebieskich, do wy¿szych
duchów, których moce cz³owiek wykorzystuje dla siebie".
8 B. Lazare,
L'antisemitisme,
son histoire, ses causes, str. 167. W ksi±¿ce tej historyk ¿ydowski Bernard Lazare
(1865-1903) przedstawia dok³adne dane o dzia³alno¶ci politycznej ¯ydów, zw³aszcza
w XVIII i XIX wieku.
Na temat Kaba³y patrz dalej, str. 103 i nast.
46
Nurty neoplatoñskie, które
widz± ¶wiat w wiecznym stawaniu siê, stanowi± inspiracjê zarówno dla illuminowanych
(illumines), jak i o¶wieconych (eclaires)9.
W nastêpnym rozdziale zajmiemy siê sk³adow± racjonali-styczn± ideologii
masoñskiej, a w rozdziale IX jej sk³adow± okultystyczn±.
9
Juifs
et francs-macons, str. 33-34; dzie³o napisane przez ¯yda, Daniela Beresniaka
(1989 rok).
47
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plpajaa1981.pev.pl