181

Indeks

po polsku

/ Spis
Tre�ci /

Nigdy wi�cej b�lu g�owy
Ponad trzy miliony os�b w Ameryce cierpi na migreny, w wi�kszo�ci kobiety. Ka�dy cz�owiek miewa czasem b�le g�owy, jednak w tym rozdziale zajm� si� b�lami uporczywymi, o szczeg�lnym nat�eniu. Opisz� dok�adnie objawy, kt�re im towarzysz�, co pozwoli lepiej zrozumie� przyczyny tej przykrej dolegliwo�ci.
Lekarze uwa�aj�, �e jest to choroba zwi�zana z okre�lonym typem budowy cia�a. Istniej� co prawda wyj�tki, jednak na migreny cierpi� najcz�ciej delikatne, szczup�e i zgrabne kobiety. M�czy�ni, kt�rych ta choroba dotyka, s� ich przeciwie�stwem pod ka�dym wzgl�dem, jest to muskularny typ boksera. Co si� za� tyczy strony psychologicznej, zar�wno kobiety, jak i m�czy�ni cierpi�cy na migreny s� w ka�dej dziedzinie �ycia perfekcjonistami o uk�adnym, bardzo mi�ym usposobieniu.
Typowymi objawami migreny s� silne b�le g�owy, kt�re atakuj� raczej jedn� p�kul�. Na pocz�tku b�l obejmuje oczod�, co wyra�nie os�abia wzrok, tak �e przedmioty trac� wyrazisto��. Migrenom towarzysz� tak�e cz�sto md�o�ci, wymioty i biegunka. B�l g�owy pojawia si� w okre�lonych dniach tygodnia i okre�lonych odst�pach czasu, niekiedy o sta�ych porach. Nie jest to jednak regu�a. Ataki mog� te� by� nieregularne. Kobietom towarzysz� cz�sto przy menstruacji. Migrenowe b�le g�owy bywaj� tak silne, �e chory nie jest w stanie nic robi�. Mo�e tylko le�e� bez ruchu w ca�kowitej ciszy, najlepiej w ciemno�ci.
Przyczyny b�lu g�owy
Prawie wszystkie przypadki migreny maj� kilka cech wsp�lnych. Na zewn�trz ofiara atak�w migrenowych jest uk�adna, spokojna, mi�a i sk�onna do kompromis�w, jej wn�trze jednak wygl�da zupe�nie inaczej!
Poniewa� migrena jest typowa dla p�ci pi�knej, dlatego za przyk�ad pos�u�y mi tym razem kobieta. Przepe�nia j� nienawi��, rozpiera z�o��, jest rozczarowana i pe�na goryczy. Wypiera jednak wszystkie te uczucia. Nazywa je raczej niezadowoleniem i t�umi w sobie wszelkie objawy gniewu. Wykonuje przy tym prac� por�wnywaln� z prac� maszyny parowej: kiedy nast�puje przeci��enie, zaw�r bezpiecze�stwa otwiera si� i para uchodzi. Przy migrenie takim w�a�nie zaworem s� b�le g�owy. Pojawiaj� si� one, kiedy napi�cie nerwowe jest zbyt du�e. Niekt�rzy uwa�aj�, �e nie wypada ulega� emocjom i podnosi� na kogo� g�osu. Prowadzi to do nagromadzenia w sobie z�o�ci, kt�ra i tak musi znale�� sobie p�niej uj�cie.
Migrena mo�e by� te� form� wymierzania sobie kary. Je�li towarzyszy menstruacji, jest to sygna�, �e pacjentka ma jakie� problemy seksualne. Du�y wp�yw na b�le g�owy maj� hormony i funkcjonowanie gruczo��w dokrewnych.
U perfekcjonisty wszystko ma sta�e miejsce. Ubrania musz� wisie� zawsze na wieszaku, a buty sta� na swoim miejscu. Nie do pomy�lenia s� brudne naczynia w zlewie, pe�ne popielniczki i zakurzone meble. Czysto�� i porz�dek to nieodzowne atrybuty codzienno�ci. Gdy jest inaczej, kobieta perfekcjonistk� czuje si� zagro�ona, a z�o�� wy�adowuje na najbli�szych, kt�rzy burz� ustalony �ad. W takiej sytuacji cz�sto pojawiaj� si� migreny. Lekarz powinien pr�bowa� wyja�ni� takiej pacjentce, jaki pope�nia b��d. Na pewno zaprzeczy wszystkiemu, co us�yszy na sw�j temat, i b�dzie twierdzi�, �e doskonale potrafi wy�adowywa� swoj� z�o��. Jednak, �eby ujawni�a swoje negatywne uczucia, trzeba j� bardzo mocno zdenerwowa�. Nigdy si� nie przyzna, �e odczuwa nienawi�� i w�ciek�o��, poniewa� takie emocje j� brzydz�.
Istniej� wprawdzie leki, kt�re �agodz� migrenowe b�le g�owy, ale bardzo rzadko daje si� je ca�kowicie wyleczy�. Osoba cierpi�ca na migreny zazwyczaj wie, kiedy nast�pi atak. Warto wi�c, aby unikn�� niepotrzebnych cierpie�, za�y� lek wcze�niej. Usuwa on co prawda objawy, a nie przyczyn� dolegliwo�ci, jednak przynosi ulg�.
Zadaniem lekarza jest u�wiadomienie pacjentce, �e ataki migreny powoduj� nagromadzone od dawna stresy. Kiedy przychodzi do mnie kobieta z t� dolegliwo�ci�, staram si� najpierw jednorazowo wywo�a� u niej b�l g�owy, pami�taj�c jednak �eby b�l nie by� silny � lekki z powodzeniem wystarczy do tego do�wiadczenia. Chodzi o to, aby pacjent przez kilka minut odczu� b�l, a potem szybko powr�ci� do stanu bez b�lu. Zabieg ten przekonuje ka�dego, �e przyczyna migreny le�y w emocjach, a nie bezpo�rednio w organizmie. Opr�cz tego jest to namacalny dow�d, �e taki b�l mo�na kontrolowa�.
Migrena mo�e by� cech� rodzinn�
Migrena wyst�puje niekiedy u wszystkich cz�onk�w rodziny. Nie wiadomo jednak, czy jest dziedziczna, czy nie. Pewne jest tylko, �e niekt�rzy maj� do niej sk�onno�ci. Dziecko przejmuje pewne cechy rodzic�w (np. perfekcjonizm) na drodze identyfikacji. Kiedy matka cz�sto cierpi na migren�, to najprawdopodobniej c�rka te� b�dzie mia�a t� dolegliwo��. Dziecko, kt�remu nakazuje si� pow�ci�gliwo�� i karze sieje za wybuchy z�o�ci, nauczone, �e w�ciek�o�� i gwa�towne przejawianie emocji to co� nieodpowiedniego, z pewno�ci� ma predyspozycje do migreny.
Przesadne panowanie nad emocjami jest cech� charakterystyczn� dla tego typu kobiety. Gdy otoczenie nie odpowiada jej oczekiwaniom, czuje si� zagro�ona i �atwo popada w przera�enie. Poniewa� jednak podlega wewn�trznemu przymusowi opanowania si�, nie mo�e zrobi� nic innego, jak st�umi� swoje uczucia. Jest to b��dne ko�o. Boi si� utraty kontroli nad sob�, a jednak przechodzi do ataku.
Perfekcjonizm znamionuje brak poczucia w�asnej warto�ci, a to wywo�uje kompleks ni�szo�ci, co prowadzi do nagromadzenia w sobie z�o�ci i zgorzknienia. �eby czu� si� bezpiecznie, kobieta z kompleksem ni�szo�ci musi nieustannie kontrolowa� otoczenie, co oczywi�cie si� jej nie udaje. Jest zazwyczaj wra�liw� neurotyczk�, kt�ra wszystkie krytyczne uwagi odnosi do siebie, nawet gdy jej nie dotycz�. Nieustannie bezpodstawnie obwinia si�: "Jestem wszystkiemu winna!" � i jest to typowa postawa.
Leczenie tych dolegliwo�ci
Jednym ze sposob�w leczenia migreny jest poznanie i zrozumienie jej przyczyn oraz zmiana nastawienia do �ycia. �eby przezwyci�y� sk�onno�� do perfekcjonizmu, zadaj� cz�sto moim pacjentom pytanie: "Czy wierzysz w to, �e twoja matka wymaga�aby od ciebie takiego wysi�ku, gdyby wiedzia�a, �e przyczyn� twojego b�lu g�owy jest ch�� wykonywania wszystkiego idealnie?" Doradzam potem zmian� paru przyzwyczaje�: "Id� do domu i zr�b ba�agan. Zostaw w zlewie kilka brudnych talerzy. Nie sprz�taj rozrzuconych ubra�. Mieszkanie nie zmieni si� a� tak bardzo, je�li raz nie wytrzesz kurzu. Pozw�l sobie na odrobin� luzu. Nie znaczy to, �e masz akceptowa� na co dzie� nieporz�dek. Postaraj si� poczu� przyjemnie r�wnie� wtedy, je�li swoje domowe zadania wykonasz w 90 procentach".
Istnieje wiele mo�liwo�ci wy�adowywania nagromadzonej w nas negatywnej energii. Pacjent, kt�ry cierpi na migren�, musi koniecznie sobie u�wiadomi�, �e z�o�� i w�ciek�o�� s� czym� zupe�nie naturalnym. Nie powinien z nimi walczy�. Wr�cz przeciwnie, trzeba da� im mo�liwo�� znalezienia sobie uj�cia. Mo�na to zrobi� przecie� w taki spos�b, �eby nie zadziwi� specjalnie otoczenia. Dla kobiety jest to oczywi�cie trudniejsze ni� dla m�czyzny. Je�li nie masz innego wyj�cia, zamknij si� w pokoju i wal pi�ciami w poduszk�. Mo�e dasz w ten spos�b upust swojej z�o�ci, bez potrzeby wszczynania od razu od k��tni. Tylko wtedy leczenie mo�e zako�czy� si� sukcesem.
Za pomoc� wahade�ka zapytaj swoj� pod�wiadomo��, co powoduje twoje migreny. Je�li bierzesz leki, stopniowo zmniejszaj ich dawk�, a� w ko�cu ca�kowicie z nich zrezygnuj. Kiedy znowu zacznie bole� ci� g�owa i b�dzie to objaw zespo�u napi�cia przedmiesi�czkowego, lekarz mo�e przepisa� leki, kt�re poprawi� twoj� kondycj� fizyczn�. Jeden z powod�w migreny zostanie usuni�ty. W przypadku gdy ataki migreny wyst�puj� regularnie, prawdopodobnie maj� one zwi�zek z jakim� wcze�niejszym prze�yciem. Mo�na to ustali� za pomoc� pytania pod�wiadomo�ci.
Warto wiedzie�, �e migren� mo�na r�wnie� wywo�a� sztucznie, np. podczas hipnozy, �eby w ten spos�b z ni� walczy�.
Inne rodzaje b�lu g�owy
B�le g�owy maj� jeszcze wiele innych psychologicznych i organicznych przyczyn. S� to m. in. zm�czenie, nadwer�enie wzroku i tzw. psychologiczny b�l g�owy, kt�ry ma by� usprawiedliwieniem, �e si� czego� nie zrobi�o. B�le g�owy wyst�puj� przy przezi�bieniach, grypie, stanach gor�czkowych i wielu innych schorzeniach. Tak jak i inne b�le, one r�wnie� mog� by� tylko ostrze�eniem.
Przy chronicznych migrenach trzeba koniecznie zasi�gn�� porady lekarza. Mo�e okaza� si�, �e niezb�dne jest leczenie specjalistyczne. Hipnotyczna sugestia pomaga z�agodzi� migreny, tak�e przy organicznych b�lach g�owy. Je�li �r�d�em b�lu jest naruszony system nerwowy, metoda ta nie przyniesie po��danego skutku.
Wi�kszo�� migren mo�na wyt�umaczy� problemami psychologicznymi: s� wynikiem gwa�townego wzrostu ci�nienia krwi, kt�rej obiegiem kieruje pod�wiadomo��. Odpowiednie sugestie mog� obni�y� wysokie ci�nienie, a tym samym usun�� b�l g�owy niemal tak szybko, jak aspiryna.
Usuwanie migren przez samoleczenie
Kiedy decydujesz si� na leczenie chronicznego b�lu g�owy, ustal najpierw jego przyczyn�. Zr�b to dopiero po wizycie u lekarza, kt�ry stwierdzi, �e nie chodzi tu o dolegliwo�� natury organicznej. By�oby szale�stwem stara� si� usuwa� b�l wywo�any rakiem m�zgu lub inn� powa�n� chorob�. Sprawd� dok�adnie siedem ewentualnych przyczyn b�lu � najcz�ciej chodzi tu o mow� cia�a. Wyra�enie "To przyprawia mnie o b�l g�owy!" rzeczywi�cie doprowadza do takiego stanu. Ka�da nieprzyjemna sytuacja, niemi�e do�wiadczenie i wyobra�enie mog� wywo�a� w nas tak� my�l, a tym samym b�l g�owy. Czasami te� b�l mo�e by� form� wymierzenia sobie kary.
Je�li zaczniesz leczy� b�l g�owy przez sugesti�, powiniene� j� sformu�owa� w nast�puj�cy spos�b: "Za kilka chwil moja g�owa stanie si� lekka. Nadmiar krwi odp�ynie i zmniejszy si� ci�nienie w g�owie. Wkr�tce odczuj� ulg�. B�l g�owy zniknie". Tak� sugesti� powt�rz kilka razy i natychmiast skoncentruj si� na czym� zupe�nie innym.
Dlaczego John D. cierpia� na chroniczny b�l g�owy
John mia� 43 lata. By� malarzem pokojowym i od wielu miesi�cy cierpia� na chroniczny b�l g�owy, kt�ry z dnia na dzie� by� coraz bardziej intensywny, a� w ko�cu pojawia� si� dwa, trzy razy w tygodniu, i to zawsze w nocy. Czasem John budzi� si� i krzycza� z b�lu. Nie mo�na by�o ustali� �adnej organicznej przyczyny dolegliwo�ci, a leki nie skutkowa�y. Neurolog zaleca� operacj� m�zgu (lobotomi�). Mia� to by� rzekomo jedyny spos�b usuni�cia dolegliwo�ci. Zabieg ten jest bardzo niebezpieczny i nigdy nie wiadomo, czy pacjent b�dzie m�g� p�niej normalnie funkcjonowa�.
John straci� ju� nadziej� na wyzdrowienie, dlatego got�w by� podj�� nawet takie ryzyko. Jego domowy lekarz odradzi� mu ten krok i nak�oni� do poddania si� hipnozie. John zosta� moim pacjentem. Poniewa� b�le pojawia�y si� noc�, przypuszcza�em, �e jego migrena ma pod�o�e psychologiczne.
Oto pytania, jakie zada�em pacjentowi podczas badania metod� wahade�ka:
Pytanie: Czasem nasze uczucia tak dzia�aj� na organizm, �e dochodzi do nietypowych reakcji. Jest prawdopodobne, �e pana b�le maj� przyczyn� natury emocjonalnej. Pod�wiadomo�� wie, czy tak rzeczywi�cie jest. Spr�bujmy si� dowiedzie�, czy pana b�le g�owy maj� jakie� pod�o�e emocjonalne? (Wahade�ko da�o odpowied� twierdz�c�, a John a� j�kn�� ze zdziwienia i przyzna�, �e istnieje taka mo�liwo��).
Pytanie: Czasem czujemy si� winni i mamy wyrzuty sumienia, kt�re powoduj� okre�lone my�li. Ka�dy z nas robi czasem co�, czego p�niej �a�uje. Czy pa�ski b�l jest kar� za co�?
Odpowied�: (wahade�ko) Tak.
Pytanie: Czy czuje si� pan winny?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy poczucie winy bierze si� z okre�lonego zachowania, a nie z jakiego� og�lnego uczucia?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: B�le g�owy zacz�y si� mniej wi�cej przed rokiem. By� mo�e pana wyrzuty sumienia dotycz� czego�, co wydarzy�o si� jaki� czas temu. Czy zdarzy�o si� to w ostatnich trzech latach?
Odpowied�: Tak:
Pytanie: W ostatnich dw�ch latach?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy by�o to niedawno?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy dotyczy to spraw p�ciowych? (Wahade�ko poruszy�o si� po przek�tnej, a wi�c nietypowo. Mog�o to oznacza� "By� mo�e" lub pytanie zosta�o tak skonstruowane, �e nie mo�na by�o na nie odpowiedzie� jednoznacznie).
Pytanie: Najwyra�niej pytanie nie by�o jasne. Czy zrobi� pan co�, co p�niej uzna� za niemoralne?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy chodzi o kobiet�?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy by�a to pa�ska �ona?
Odpowied�: Nie.
Pacjent powiedzia� mi teraz, �e niespe�na rok temu zmar�a jego �ona, a on szybko o�eni� si� po raz drugi. B�le g�owy pojawi�y si� zaraz po �lubie. To stwierdzenie by�o dla mnie wskaz�wk�.
Pytanie: Czy pa�ski stan dotyczy pana obecnej �ony?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Prosz� opowiedzie� mi o �mierci �ony.
John opowiedzia�, �e d�ugo chorowa�a na raka macicy, a potem zmar�a na jego r�kach. Obecn� �on� spotka� mniej wi�cej rok przed �mierci� pierwszej. Wsp�y� z ni�, mimo �e wydawa�o mu si� to niew�a�ciwe, ale ju� od dawna nie robi� tego ze swoj� �wczesn� �on�. Po �lubie (kt�ry nast�pi� w sze�� tygodni po pogrzebie) te�ciowie pierwszej �ony robili mu wyrzuty, co spowodowa�o u niego silne poczucie winy.
Pytanie: Czy b�le g�owy s� kar� za pana zachowanie?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Pan wierzy w �ycie po �mierci. Je�li wi�c pana �ona wie, �e o�eni� si� pan po raz drugi i jest szcz�liwy, to co, pana zdaniem, powiedzia�aby, gdyby mog�a si� z panem spotka�?
Odpowied�: Powiedzia�aby mi, �e powinienem si� o�eni� ponownie, ale mo�e by chcia�a, �ebym zrobi� to p�niej. My�l� jednak, �e zgodzi�aby si� na to ma��e�stwo.
Pytanie: Czy chcia�aby, �eby pan sam wymierza� sobie za to kar�?
Odpowied�: (ustnie) Nie.
Pytanie: Czy istnieje jeszcze jaka� inna przyczyna pana b�lu?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy ma to co� wsp�lnego z wymierzaniem sobie kary?
Odpowied�: Nie.
Pytanie: Czy dotyczy to wcze�niejszego zdarzenia?
Odpowied�: Nie.
Pytanie: Czy dotyczy to pa�skiego �rodowiska?
Odpowied�: Tak.
Pytanie: Czy pana �ycie zak��ci�o jeszcze co� opr�cz b�lu g�owy?
Odpowied�: (ustnie) Tak � zbankrutowa�em. Choroba �ony poch�on�a wszystkie moje oszcz�dno�ci. Co prawda nie�le zarabiam, ale ostatnio migrena nie pozwala mi pracowa�. Ka�dego ranka jestem wyko�czony. Omin�o mnie sporo mo�liwo�ci zarobienia pieni�dzy. Moje finansowe problemy przyprawiaj� mnie rzeczywi�cie o b�l g�owy!
Pytanie: Czy dlatego cierpi pan na migren�?
Odpowied�: (wahade�ko) Tak.
Wyja�ni�em Johnowi dzia�anie mowy cia�a. Potem podda�em go hipnozie i wm�wi�em mu, �e jego sytuacja finansowa natychmiast si� zmieni, kiedy tylko ustan� b�le g�owy. Na pytanie, czy m�g�by teraz uwolni� si� od swojej dolegliwo�ci, poniewa� nareszcie zna jej przyczyn�, jego palce odpowiedzia�y twierdz�co. Tak te� si� sta�o podczas jego drugiej wizyty w moim gabinecie. Przy trzeciej wizycie okaza�o si� te�, �e jego pierwsza �ona r�wnie� cierpia�a na migren�.
B�le g�owy by�y wi�c kar�, kt�r� sam sobie wymierza�. Ostatnia wizyta Johna ca�kowicie uwolni�a go od chronicznych dolegliwo�ci. Klucz do jego choroby tkwi� wi�c w mowie cia�a i potrzebie ukarania siebie.
PODSUMOWANIE
Zanim zaczniesz samodzielnie leczy� b�le g�owy, powiniene� najpierw skonsultowa� si� z lekarzem. Musisz si� upewni�, czy przyczyna twoich dolegliwo�ci nie ma pod�o�a organicznego.
W rozdziale tym om�wi�em kilka sposob�w zachowa� i cech charakteru wsp�lnych dla wszystkich ofiar migreny. Niekt�re z nich zapewne dotycz� i ciebie. Prawdopodobnie nie b�dziesz chcia� si� do nich przyzna� przed samym sob�, ale metoda wahade�ka pomo�e ci wydoby� z pod�wiadomo�ci odpowiednie informacje. Musisz nauczy� si� w�a�ciwie traktowa� nagromadzone uczucia. Nie traktuj z�o�ci jako czego� z�ego. Pozw�l sobie czasem krzykn�� i odreagowa�.
W przypadku innych rodzaj�w b�lu g�owy szybki rezultat daje samoleczenie. Znajd� przyczyny i szybko je usu�, stosuj�c prost� sugesti�. W ten spos�b pozb�dziesz si� r�wnie� chronicznych b�l�w. Trwa�e wyleczenie jest jednak mo�liwe tylko wtedy, kiedy poznasz ich przyczyny i zmienisz swoje emocjonalne, wewn�trzne nastawienie do �ycia.
Ksi��ka ta pomo�e ci w poprawnym formu�owaniu pyta�, kt�re musisz zadawa� pod�wiadomo�ci, �eby pozna� przyczyny choroby.

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

pajaa1981.pev.pl

181

po polsku

Menu