47

Indeks

po polsku

Kategoria:
Polski

Zakres:
M�oda Polska

Tytu�:
R�ne wymiary bezdomno�ci w powie�ci S. �eromskiego "Ludzie bezdomni"

Dodano:
1999.08.17

"Ludzie bezdomni" - tak brzmi tytu� jednej z najbardziej znanych powie�ci Stefana �eromskiego. Ma on, jak tytu�y wielu powie�ci tego pisarza, dwa znaczenia - dos�owne i przeno�ne.

Dos�owne znaczenie tego tytu�u jest ca�kiem zrozumia�e. Cz�owiek bezdomny to taki kt�ry nie ma dachu nad g�ow�. Tacy ludzie zostali przedstawieni w powie�ci. Wystarczy przypomnie� sobie opis Pary�a w "S��wku o sprawie higieny" zaprezentowanym przez Judyma w domu doktora Czernisa. Proletariat warszawski wegetuj�cy w n�dzy te� w�a�ciwie nie ma dachu nad g�ow�. Tytu� powie�ci �eromskiego mo�na zatem odczytywa� dos�ownie. Jednak�e gdyby�my tylko w taki spos�b go interpretowali to by�oby to zbytnim uproszczeniem, zbytnim sp�yceniem dzie�a.

Ludzi bezdomnych w sensie metafizycznym jest w powie�ci wielu. W�a�ciwie ka�da z nich symbolizuje szersz� grup� ludzi, czasem warstw� spo�eczn�.

Najwa�niejszym z nich jest bez w�tpienia g��wny bohater Tomasz Judym. Doktor jest w powie�ci jedn� z bardzo niewielu postaci kt�re s� bezdomne z wyboru. Walcz�cy o nowy porz�dek spo�eczny doktor jest zdania �e aby skutecznie to robi� trzeba �y� w samotno�ci. Boi si� �e je�li za�o�y rodzin�, to wkr�tce zapomni o idea�ach i zmieni si� w zwyk�ego dorobkiewicza. Dlatego �wiadomie wybiera bezdomno��, kt�ra w jego przypadku oznacza brak rodzinnego domu i odrzucenie ukochanej osoby. Doktor Judym pragnie w ten spos�b sp�aci� d�ug wzgl�dem warstwy spo�ecznej z kt�rej pochodzi�. �eromski na jego przyk�adzie pokazuje �e bezdomny jest ka�dy cz�owiek walcz�cy ze starymi zasadami, walcz�cy o nowy porz�dek spo�eczny.

Nast�pn� bezdomn� osob� jest brat doktora, Wiktor, jednak�e przyczyna jego bezdomno�ci jest zgo�a inna od przyczyny bezdomno�ci Judyma. Jest ni� bieda. Wiktor jest zmuszony opu�ci� Warszaw� i uda� si� do Szwajcarii w poszukiwaniu pracy i lepszego bytu. Nast�pnie wraz z �on� i dzie�mi pragnie pojecha� dalej, do Stan�w Zjednoczonych. Jego bezdomno�� ma wi�c pod�o�e ekonomiczne. Symbolizuje wszystkich emigrant�w opuszczaj�cych ojczyst� ziemi� "za chlebem".

Joasia, ukochana doktora Judyma jest r�wnie� osob� bezdomn�. Traci rodzic�w i maj�tek bardzo wcze�nie. Nast�pnie opuszcza wujostwo, u kt�rych mieszka�a, gdy� nie mo�e zaakceptowa� ich sposobu �ycia. Nie umie znale�� sobie miejsca na �wiecie. Po paru latach wraca do rodzinnych stron ale odkrywa �e nie jest z nimi zupe�nie zwi�zana. Kiedy decyduje si� sp�dzi� reszt� �ycia u boku doktora Judyma, ten odtr�ca j� w imi� wy�szych idea��w, skazuj�c na dalsz� tu�aczk� i bezdomno��.

Sytuacja jej brata, Wac�awa, r�wnie� nie jest do pozazdroszczenia. Zosta� on zes�any na Syberi�, zosta� odsuni�ty od swego domu jakim by�a jego ojczyzny - Polska. Na Syberii umiera. Wac�aw symbolizuje ca�y nar�d polski pozostaj�cy pod panowaniem zaborc�w, pozbawiony, przynajmniej na papierze, swojej ojczyzny.

Do ludzi bezdomnych zaliczy� r�wnie� mo�na Korzeckiego, in�yniera, przyjaciela Judyma z kt�rym niegdy� podr�owa� po Szwajcarii. Posta� ta jest bezdomna duchowo, prze�ywa kryzys psychiczny, polegaj�cy na braku wiary w �ycie i braku celu w �yciu.

Jak widzimy tytu� powie�ci Stefana �eromskiego mo�emy interpretowa� dwojako - dos�ownie i metafizycznie. Dzi�ki temu jest ona bardziej refleksyjna i interesuj�ca.

Autor: Nieznany

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

pajaa1981.pev.pl

47

po polsku

Menu